4. Klimaat en Energietransitie

Beleidsmatig beeld

Begin 2025 zijn we gestart met de herijking van het beleidsprogramma energietransitie. Hierin geven we aan hoe we in de periode 2026-2030 bijdragen aan de realisatie van een toekomstbestendig energiesysteem. We doen dit binnen de kaders van de Energievisie die eind 2024 is vastgesteld.  
In het kader van de verdere ontwikkeling van een Utrechts Warmte Ondersteuningsbedrijf hebben we een intentieovereenkomst getekend met Netverder en Energiebeheer Nederland (EBN). Binnen het Energiedienstencentrum (EDC) gaan 2 nieuwe programma’s van start: een online energieloket voor inwoners en een nieuwe aanpak voor verduurzaming van verenigingen van eigenaren (VvE’s). Voor bedrijven die willen verduurzamen is extra ondersteuning beschikbaar via het Programma Verduurzaming Bedrijventerreinen en het Ontzorgingsprogramma MKB. De realisatie van energiehubs verloopt trager dan verwacht door het ontbreken van aantrekkelijke randvoorwaarden. 
Gedeputeerde Staten hebben besloten om windenergie mogelijk te maken in twee zoekgebieden in de gemeenten Oudewater, Montfoort en Stichtse Vecht. Dit is nodig om de gezamenlijke RES-doelen (zonne- en windenergie) voor 2030 te halen. In deze gemeenten is de procedure gestart conform het Beleidskader Lokaal Eigendom en Participatie. Dat is ook het geval in Wijk bij Duurstede waar we windenergie mogelijk maken op verzoek van de gemeente. In Lopik starten we dit najaar met de procedure op verzoek van de gemeente.  
Begin dit jaar (2025) is het p-MIEK 2.0 door GS vastgesteld waarmee de prioritaire netuitbreidingen worden aangegeven. Deze projecten komen we in een latere fase vaak tegen vanuit onze rol als Bevoegd gezag of als toetser aan het ruimtelijk beleid. Inmiddels bekende voorbeelden zijn Breukelen-Kortrijk, Utrecht-Noord en Amersfoort-Noord. De netcongestieproblematiek is meest nijpend voor de provincies Flevoland, Gelderland en Utrecht (FGU), hiervoor is een separaat bestuurlijk overleg ingericht met Minister(ie) KGG. Hierbij wordt gekeken naar mogelijkheden om de netuitbreidingen (in het bijzonder Utrecht Noord) te versnellen en een pakket aan noodmaatregelen (o.a. flextenders, netbewust laden en bouwen) om het tekort aan netcapaciteit op te vangen. In Q3 en Q4 van dit jaar zal worden gekeken of we hiermee voldoende resultaat boeken, of dat nóg drastischer maatregelen (NB: denk aan een totale aansluitstop) noodzakelijk zijn. 
Eind dit jaar hebben we ook meer zicht op de subsidieaanvragen die dit jaar beschikt zullen worden. Bij de Slotwijziging zullen we een voorstel doen voor mutatie van de reserve Energietransitie als blijkt dat er aanzienlijk meer of minder subsidies beschikt worden dan we nu verwachten.  

In 2025 is een start gemaakt met de realisatie van de uitvoeringsagenda van De Utrechtse Klimaataanpak: Naar Netto Nul en de uitvoeringsagenda van Middellangetermijnstrategie Circulaire Samenleving 2025-2035 die beide in het najaar van 2024 zijn vastgesteld. Deze agenda’s verbinden duurzaamheidsacties aan de gestelde strategische doelen, zorgen voor een priortering van de acties en plaatsen de inzet en daarvoor benodigde middelen en instrumenten in de tijd. Zo wordt gewerkt aan: 

• versterking van de coördinatie op duurzaamheid tussen de thema’s energievoorziening, gebouwde omgeving, industrie, landbouw & landgebruik, mobiliteit en onze eigen organisatie; 

• monitoring van en rapportage over de prestaties die op deze thema’s worden geleverd en op de maatschappelijke impact die we als organisatie maken; 

• maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen als één van de onderscheidende kenmerken van het Utrechtse inkoop- en aanbestedingsbeleid; 

• ondersteuning van de biobased (ver)bouwketen en vraagstimulering door de markt; 

• het doorontwikkelen van CO2-verwaardingsinstrumenten (CO2-prijzen, meten van maatschappelijk impact en CO2-compensatie) en het ontwikkelen van beleid voor het uit de atmosfeer halen van koolstofdioxide en het opslaan ervan; 

• het ontwikkelen van een Utrechts beeld, samen met een beraad van bedrijven, organisaties en burgerinitiatieven (de zogenaamde ‘Klimaatverkenners’), op een duurzaam Utrecht in 2050; 

• het aandrijven van circulair ondernemen door passende en beschikbare ruimte voor circulaire bedrijvigheid te waarborgen, en het stelsel van vergunningen, toezicht en handhaving af te stemmen op circulaire processen en ketensamenwerking. 

Voortgang in een oogopslag

Overzicht wijzigingen najaarsrapportage

Toelichting wijzigingen

Financieel meerjarenbeeld op beleidsdoel